“İlgi” kelimesi yanına aldığı fiiller veya ekler (duymak, çekmek, beklemek; ilgilenmek, ilgisizlik…) ile asıl anlamını bulur.

İlgi çekmek ya da ilgi çekicilik herhangi bir uyaranın insanın duyum filtresinden geçerek algılanması ve kişinin dikkatini ve odağını o şeye vermesi olarak nitelendirilebilir. Satış, sunum, yazarlık ve sinema gibi alanlarda insanların ilgisinin nasıl çekilebileceği ve ilginin nasıl sürekli tutulabileceği önem taşır. Peki, insanın ilgisini ne çeker? Bu sorunun tek bir cevabı bulunmuyor. Tehlike ve eğlence, doğaları gereği insanın ilgisini çekecektir. Hayatta kalma içgüdüsü, herhangi bir tehlike anında odağı ilgili tehditte toplar. Eğlenmek de insana haz verdiği için, haz verici şeyler insanın ilgisini çeker diyebiliriz.

İlgi ve bilgi karşılıklı olarak birbirlerini tetikler. Hiçbir bilgimizin olmadığı bir spor veya elektrikli bir ev aleti ilgimizi çekmeyecektir. Bu nedenle satış ve pazarlama alanında çalışanlar, müşterinin ilgisini çekebilmek için öncelikle kısa ve önemli bilgileri içeren bir sunum yapmak isterler. İnsan beyni öncelikli olarak bir iyileşmeden ziyade olumsuzdan kurtulmaya meyilli olduğu için de bu kısa bilgilendirme, pazarlanan ürünün müşterinin hangi sorununu çözebilecek nitelikte olduğu üzerine olur. Herhangi bir konuda bilgimiz arttıkça, ilgimizin artması kuvvetle olasıdır.

Öğrenme sürecinde de ilgi, kişiye destekleyici bir roldedir. Bu nedenle öğrenim hayatı boyunca çocukların ilgili oldukları konulara yönlendirilmeleri gelecek hayatlarında başarılı olabilmeleri için önem taşır.

Duygularımızı harekete geçirecek herhangi bir konu da ilgimizi çekecektir. Bu hareket, sadece pozitif yönde düşünülmemeli. Üzüntü, korku, heyecan gibi her türlü duygu ilgimizi toplar. Bu nedenle iş hayatında sunumlarımızı etkili hale getirebilmek için dinleyicilerimizin duygularına oynamamız tavsiye edilir.

Farklı olan her şey her zaman ilgi çeker. Tatil bölgesinde, herkesin deniz kıyafetleri ile güneşlendiği sahilde takım elbise ile oturan bir kişi ya da Kızılay’da bikini ile dolaşan bir insanın diğerlerinin ilgisini çekmesi bu nedenledir. Dolayısıyla sunumlarda yine farklılıklar üzerinde durulması tavsiye edilir. Müşterimize buzdolabı satıyorsak ne kadar güzel soğuttuğunu anlatmak etkili olmayacaktır. Onun yerine buzdolabının içindeki gıdaları algılayıp bir liste halinde size her gün mesaj atabiliyor olduğu bilgisi, ilgi çekecektir.

İlginin merkezi fonksiyonu bilinmeyene ve yeniye olana merakı ortaya çıkarmasıdır. İnsanın doğası gereği kendini sürekli geliştirmeye ihtiyacı bulunur. Yeni doğan bir bebeğin yaşamı durmaksızın öğrenmeye çalışması, etrafındaki her şeye olan olağanüstü ilgisi en kısa zamanda kendi ayakları üzerinde durabilme ihtiyacından kaynaklanır.

İlgi duymak, bir şeye önem vermek, eğilim göstermek ve o şey hakkında daha fazla bilgi sahibi olmayı istemektir diyebiliriz. Tüm bunlar bir arada olunca, yani bir şeye ilgi duyulunca da, o şey ile daha fazla vakit geçirmek istenir.

Bir genelleme yapılacak olursa, ilgi duyulan, nesnenin kendisinden ziyade o nesnenin kişide oluşturduğu deneyimdir. Lunaparklardaki hız trenlerine (roller-coaster) ilgi duyan kişi o devasa aletlerin kendisine, mimarisine, hangi malzemeden yapıldığına vs. değil o aletlere binerken duyduğu heyecana ilgi duyar. Sevgilisine ilgi duyan kişi aslında beraber geçirdikleri anlara, karşısındakinin kendisinde oluşturduğu hislere ilgi duyar, yokluğunda özlediği şey de o hisler ve o anlardır. Bir kişinin futbola ilgisi varsa, futbol oynarken aldığı keyif ya da maç izlerken duyduğu heyecan nedeniyledir.

Kişinin ilgilerinin temeli, değerlerinden gelir. İnsan neye değer veriyorsa ona ilgi duyar. Değerler de kişiden kişiye değiştiği için her insanın ilgisi farklı olacaktır. Değerlerimizin oluşumunda çevremizin etkisi büyük olduğundan ilgi alanlarımızın şekillenmesinde de çevrenin rolü aynı derecede kuvvetlidir. İlgi alanları genelde stabil olsa da kişi girdiği yeni sosyal çevrenin etkisi ile ya da zamanla değişen karakteri ile yeni ilgi alanları edinebilir.  Farklı yönde düşünecek olursak insan, sosyalleşebilmek için de bazı konulara ilgi duyabilir.

Günlük hayatımızda birçoğumuz yoğun olarak strese maruz kalıyoruz. Bu stresi beynimizden atabilmemizin en güzel yöntemlerinden biri, ilgi duyduğumuz konularda yapacağımız aktivitelerdir. Resme ilgisi olan biri resim yaparken, futbolu seven biri halı saha maçlarında, briç oynamaya ilgisi olan biri briç buluşmalarında günlük stresinden uzaklaşabilecektir. House of Cards dizisinde ABD başkanı rolünü oynayan Kevin Spacey, yoğun stresini atabilmek için akşamları ayakkabılarını ya da maket figürleri boyayarak vakit geçiriyordu.

İlgi duymamızın arkasındaki önemli bir başka faktör de anlam arayışıdır. Her insanın çevresel faktörlerinden bağımsız, kendi yaşadıkları ve tecrübeleri sonucu edindiği değerleri bulunur. Bu değerlerini keşfetmesi ile insan aslında gerçek ilgi alanlarını ve hayatına dair anlamlarını da bulmuş olur. 

Akış halini duymuşsunuzdur. Bir insanın ilgi duyduğu bir aktivite ile ilgilenirken zamandan soyutlanması ve yüksek bir verimlilikle çalışabilmesi, kişinin akış hali olarak nitelendiriliyor. Oldukça kıymetli bu anları yaşayabilmek için kişi, gerçek ilgi alanlarını bularak bu konulara zaman bütçesinden daha çok ayırabilmelidir.

İlgi aramak veya ilgi beklemek ise insanın temel ihtiyaçlarındandır. Maslow’un temel ihtiyaçlar üçgeninde sevilmek, saygı ve ilgi görmek doğal bir ihtiyaç olarak kabul edilir. Bu ihtiyacın eksikliği kişide ciddi sorunlara yol açabilir. Günümüzün mutsuz evliliklerinin ana sebeplerinden biri ailesinden yeterli ilgi ve sevgiyi göremeyen gençlerin kendilerine ilgi gösteren ilk karşı cinsle, doğru insan olup olmadığına bakmaksızın zamanında evlenmiş olmasıdır. Yine aynı sebeple gençler, ilgi görebildikleri için kendilerine zararlı olacak gruplara da girebilmektedir.

İlgi ihtiyacı internet çağında artık sosyal medya aracılığı ile giderilmeye çalışılmakta. İnsanlar sosyal medyalarında beğeni toplamak için geziler yapmakta, pahalı restoranlara gidip fotoğraflar çekilmekte. Konserlerde, müzik grubunu gerçekten dinleyerek anı yaşayan kitleden çok telefonuyla çekim yapmaya çalışanlara şahit olmaktayız. 

Bir şeylere ilgi duymak anlamlı bir yaşam için olmazsa olmazlarımızdan. Önemli olan ilgilerimizin gerçek kişilik değerlerimizi yansıtıyor olması ve bu ilgilerimize kaliteli zaman ayırabiliyor olmamız. İlgi görmek ise doğamız gereği bir ihtiyacımız. Bu ihtiyacımızı doğal ilişkilerimizle karşılayabiliyor olmamız bizim için en sağlıklısı olacaktır.

Tek bir hayatımız var, bu hayatı tatmin dolu yaşayabilmek için kendi değerlerimizi ve bu değerlerle paralel ilgilerimizi keşfetmeliyiz. Sonrasında tek yapmamız gereken keşfettiğimiz ilgilerimizi yaşamak olacaktır.